اسپرسوساز دستگاهی است که با اعمال فشار آب داغ به کمک قطعه ای به نام بویلر بر روی پودر قهوه موجود در پرتافیلتر باعث خروج عصاره قهوه به همراه خامه و توام با عطر و آرمای قهوه مورد استفاده می‌شود. دستگاه اسپرسوساز از چندین بخش ساخته شده است که در اینجا به یکی از مهمترین آنها یعنی بویلر یا گرم کن دستگاه اسپرسوساز خواهیم پرداخت.
بویلر Boiler یک مخزن دربسته درون اسپرسوساز Espresso Machine است که وظیفه نگهداری و گرم و داغ کردن آب ورودی از مخزن اصلی دستگاه اسپرسوساز را دارد. آبی که به مخزن اصلی بیرونی دستگاه اسپرسوساز ریخته می شود به بویلر دستگاه اسپرسوساز رفته و در آنجا با درجه ای مناسب برای تهیه اسپرسیو و کف شیر آماده می شود و به درجه حرارت لازم می‌رسد.
اسپرسوسازهای تک بویلر برای افراد و مکانهایی کاربرد دارد که صرفا از دستگاه قهوه ساز جهت عصاره گیری قهوه استفاده می‌گردد و نیازی به نازل بخار برای تهیه کف شیر ( فوم شیر ) نیست. دوستداران قهوه نتیجه خوبی از دستگاه‌های تک بویلر که دارای قیمت مناسبی نیز هستند، به دست خواهند آورد.
دستگاه‌های اسپرسوساز تک بویلر نمی توانند دو کار، یعنی خروجی آب جوش و بخار را همزمان انجام دهند یا به عبارتی دیگر یعنی این که در زمان تهیه اسپرسو نمی توان از نازل بخار دستگاه قهوه ساز استفاده کرد. به همین دلیل اسپرسوساز با دو بویلر نه تنها باعث تولید دمای مناسب تر و در نتیجه تولید اسپرسو و عصاره گیری بهتری می شود، بلکه امکان انجام دو کار شامل عصاره گیری و فوم کردن شیر را همزمان به کاربر می دهد و دیگر لازم به صبر کردن برای اتمام یکی از عملکردهای دستگاه اسپرسوساز لازم نمی‌باشد.
به دلیل وجود تنها یک بویلر و انجام دو کار در برخی از دستگاه‌های اسپرسوسازها از یک یا چند سوییچ استفاده می کنند؛ مانند مبدل گرما و ترموبلاک.
در برخی از دستگاه‌های اسپرسوساز تک بویلر، از مبدل گرما استفاده می کنند، این بدان معنی است که بویلر تنها آب را برای نازل بخار و به درجه مناسب آن گرم می نماید ولی در زمان ارسال آن به هدگروپ و استفاده برای تهیه اسپرسو، این آب دارای دمای زیادی است و باید از دمای آن کاسته شود؛ بنابراین از یک مبدل گرما عبور می کند.
این مبدل گرما در دستگاه‌های اسپرسوساز قهوه باعث می شود دمای آب کمی کاهش یابد و با این که دمای آب در مبدل گرمایی کاهش می یابد، اما باز هم درجه حرارت آن برای تهیه قهوه اسپرسو زیاد است. به منظور ایجاد دمایی مناسب برای عصاره گیری قهوه و تهیه اسپرسو با کیفیت، باید قبل از اینکه پورتافیلتر را درون هد گروپ قراد دهیم، کمی دستگاه اسپرسوساز قهوه را روشن کنیم و مقداری از آب آن به سینی چکه گیر بریزد، که به این کار اصطلاحا فلاش یا آب پاشی می گویند.
دمای آبی که برای تهیه اسپرسو و عبور از پودر قهوه اسپرسو لازم است، از دمای آب ورودی به نازل بخار کمتر می باشد. اگر دستگاه اسپرسوساز دارای دو بویلر مجزا باشد، دستگاه قادر خواهد بود تا آب را جداگانه و به دمای مورد نیاز برای عمل خاص خود گرم نماید.
دستگاه اسپرسوساز دوبویلر همانطور که از نامش پیداست دارای دو بویلر جداگانه درون خود است که به دابل بویلر نیز معروف هستند. دستگاه های دو بویلر کنترل بهتری روی دمای آب برای اسپرسو و نازل بخار دارند.
استفاده از دو بویلر در دستگاه اسپرسوساز باعث می شود که آب به دمای مناسب خود رسیده و از سوختن پودر قهوه برای تهیه اسپرسو باکیفیت جلوگیری شود و در همین حین دمای گرمتر نازل بخار باعث ایجاد فوم شیری بهتر و مناسب تر خواهد شد.
دستگاه اسپرسوساز دوبویلر برای تهیه آب جوش و بخار، بصورت جداگانه آب را گرم می کنند. در دستگاه های تک بویلر آب می بایست تا دمای مورد نیاز گرم شده، سپس به هدگروپ group head یا نازل بخار ارسال شود بعد از آن زمانی برای گرم شدن دوباره‌ی آب لازم است تا بتوان از آن برای نازل بخار استفاده کرد. برخی از افراد علاقه ی چندانی به صبر کردن و منتظر ماندن را ندارند مخصوصا در این دنیای پرمشغله.
ترمال بلاک یا ترموبلاک، یک جعبه چهارگوش فلزی با روزنه ها یا مسیرهای تونل مانند است که به آب اجازه می دهد از میان آن عبور کند. ترموبلاک توسط المنتی گرمازا تا درجه مناسب برای تهیه اسپرسو و یا کف شیر ( فوم شیر ) داغ می شود. آب می بایست از داخل مسیرهای تونل مانند ترموبلاک عبور کرده و به هد گروپ برسد. آب در حین عبور از ترموبلاک گرما را به خود می گیرد و به دمای مناسبی برای تهیه قهوه اسپرسو می رسد. اگر هدف تهیه کف شیر باشد المنت بیشتر گرم شده و در نتیجه ترموبلاک دمای بیشتری خواهد داشت و آب عبوری از آن داغتر و یا حتی بخار می شود. این تکنولوژی بیشتر در دستگاه های تمام خودکار یا نمونه های کوچک مغازه ای یافت می شود.
ترموبلاک اندازه ها و شکل های متفاوتی دارد و جنس ساخت آن نیز ممکن است متفاوت باشد که مطمئنا بر کیفیت و عملکرد ترموبلاک تاثیر خواهد گذاشت. برای مثال جنس آلومینیوم در ساخت ترموبلاک برای تهیه بخار بهتر است، ولی جنس برنج برای تولید اسپرسو مناسب تر است. این دو عنصر هردو مناسب برای ساخت تروموبلاک هستند، فقط ظرفیت حفظ گرما در هرکدام متفاوت است.
در تصویر زیر نحوه عملکرد اسپرسوساز تک بویلر به همراه ترموبلاک را مشاهده می کنید.
مزیت های اسپرسوسازهایی که از تکنولوژی ترموبلاک استفاده می کنند:
کیفیت ثابت بخار آبکیفیت دمای ثابت آبصرفه جویی در مصرف انرژیسرعت بالا در گرم شدن آبارزان قیمت بودن به لحاظ ساختبرخی از معایب اسپرسوسازهایی که از تکنولوژی ترموبلاک استفاده می کنند:
احتمال مسدود شدن مسیرهای تونل مانند درون ترموبلاک توسط اشیای خارجی موجود در آب به دلیل باریک بودن مجاری ترموبلاک وجود دارد.برخی از انواع این اسپرسوساز ها ممکن است پس از تهیه چند اسپرسو متوالی، ترموبلاک آن سرد شده و دیگر از دستگاه اسپرسوساز، قهوه با کیفیتی به دست نیاید و به عبارتی دیگر استفاده از این دستگاه ها محدودیت خاص خود را دارد.طول عمر این دستگاه‌ها نسبت به دستگاه‌های دارای بویلر بسیار کمتر است به طوریکه بویلرها برای سالیان زیادی طراحی شده اند ولی عملکرد اسپرسوسازهای دارای ترموبلاک بعد از 3 تا 5 سال روبه افول می گذارد.اخیرا برای تهیه اسپرسو روش‌های دیگری نیز بدون نیاز به بویلر ابداع شده است که البته در این روشها باید از آب گرم یا داغ استفاده شود.
از دستگاه‌های با فشار پمپ هوا در سالهای اخیر استقبال زیادی شده است. این دستگاه ها با ذخیره هوا و پمپاژ آن به روی پودر قهوه باعت تولید اسپرسو می شوند. آب داغ از یک کتری یا فلاسک به این دستگاه اضافه می شود، سپس با استفاده از فشار فیزیکی دست انسان، کاتریج نیتروژن یا دی اکسید کربن و یا یک کمپرسور برقی به روی پودر قهوه داخل دستگاه فشار آورده می شود.
یکی از مزیت های این دستگاه‌های با فشار پمپ هوا ، اندازه بسیار کوچک و سبک آن نسبت به دستگاه های برقی است که حتی می توان آنها را به راحتی با خود حمل نمود.
اولین نوع این دستگاه ها آئروپرس یا ایروپرس است که در سال 2005 میلادی توسط شخصی آمریکایی به نام آلان آلدر اختراع شد. سپس در سال 2007 خانه مخترعین فرانسه دستگاه هندپرسو را اختراع و به بازار عرضه کرد. کمی بعد دستگاه دیگری به نام مینی پرسو با استفاده از همین عملکرد و پمپ فشار هوا ساخته و راهی بازار شد.
اسپرسوسازهایی که تنها یک بویلر دارند برای کسانی مناسب هستند که به دنبال قهوه خوب بدون کف شیر و دستگاهی با قیمت ارزان تر هستند. دستگاه های دارای دو بویلر بیشتر درون کافه ها و مغازه های پر رفت و آمد و شلوغ استفاده می شوند و عموما برای این مکان ها مناسب تر است. تفاوت مبدل گرمایی در دستگاه های اسپرسو ساز با ترموبلاک این است که نمی توان آن را به تنهایی و بدون بویلر استفاده کرد اما ترموبلاک لزوما نیاز به بویلر ندارد و به تنهایی می تواند کار خود را انجام دهد. در برخی از دستگاه های اسپرسوساز از هردو بویلر و ترموبلاک استفاده می کنند و عمر دستگاه های ترموبلاک کمتر از نمونه های دیگر است.
اسپرسوسازهای دستی یا همراه که با پمپ فشار هوا کار می کنند هم بحثی بسیار متفاوت دارند.
مشاوره و عیب یابی و تعمیر تخصصی انواع اسپرسوساز و آسیاب قهوه صنعتی و خانگی
